Faaidooyinka Lowska

 

Asalka lowska

• Meesha uu ka soo jeedo: Lowska asal ahaan wuxuu ka yimid Koonfurta Ameerika gaar ahaan aagga Peru iyo Bolivia, halkaas oo la rumeysan yahay in la beerayay ugu yaraan 7,000–3,500 sano ka hor.
• Qabiilooyinkii hore ee Inca iyo dadka kale ee Koonfurta Ameerika ayaa lowska ka dhigay qayb muhiim ah oo cuntadooda ah, waxayna u isticmaali jireen in ay sameeyaan saliid, budo iyo xitaa cabitaan la mid ah caano.

Faafitaanka dunida

• Markii Isbaanishku iyo Boortaqiisku ay yimaadeen Ameerika qarnigii 16-aad, waxay lowska u qaadeen Yurub, Afrika iyo Aasiya.
• Afrika gudaheeda, lowska si weyn ayuu u faafay, wuxuuna noqday qayb muhiim ah oo dhaqaalaha iyo cuntada ah, gaar ahaan Galbeedka Afrika.
• Aasiya, gaar ahaan India iyo Shiinaha, ayaa noqday meelaha ugu waaweyn ee maanta lagu beero lowska.

Lowska casriga ah

• Qarnigii 19-aad iyo 20-aad, Maraykanka ayaa door weyn ka qaatay horumarinta isticmaalka lowska, gaar ahaan peanut butter (subagga lowska), saliidda lowska, iyo in loo isticmaalo daawooyin iyo wax soo saar warshadeed.
• Saynisyahankii caan baxay George Washington Carver (1864–1943) ayaa sameeyay in ka badan 300 siyaabood oo loo isticmaali karo lowska, taas oo ka dhigtay dalag muhiim u ah beeraha Maraykanka.

Maanta

• Dalalka ugu badan ee soo saara lowska maanta waxaa ka mid ah: Shiinaha, India, Nigeria, iyo Maraykanka.
• Lowska waxaa loo isticmaalaa cunto ahaan (kacaan, buskud, subag lows), saliidda karinta, iyo xitaa qayb ka mid ah waxyaabaha lagu sameeyo cadayga iyo kareemada

Lowsku waa cunto hodan ku ah nafaqooyin badan oo jidhka u roon. Faa’iidooyinkiisa ugu waaweyn waa sidan:

💪 Nafaqooyinka ku jira lowska

• Borotiin badan oo dhisa murqaha iyo unugyada.
• Dufan caafimaad leh (omega-6 iyo monounsaturated fats) oo u fiican wadnaha.
• Fitamiinno sida E, B1 (thiamine), B3 (niacin), B9 (folate).
• Macdano sida magnesium, potassium, phosphorus, zinc iyo copper.
• Fiber oo caawiya dheefshiidka.
• Antioxidants sida resveratrol oo jidhka ka difaaca gabowga iyo cudurrada.

🌿 Faa’iidooyinka caafimaad ee lowska

1. Caafimaadka wadnaha
   
• Dufanka caafimaadka leh iyo antioxidants-ku waxay hoos u dhigaan kolestaroolka xun (LDL) isla markaana kordhiyaan kan wanaagsan (HDL).
2. 
   
3. Xakameynta miisaanka
   
• Inkastoo uu dufan leeyahay, fiber iyo borotiinka ku jira ayaa ka dhigaya cunto qofka si fiican u dhergisa, taasoo yaraynaysa cunista xad-dhaafka ah.
4. 
   
5. Xoojinta maskaxda iyo xasuusta
   
• Niacin iyo antioxidants-ka ku jira waxay taageeraan shaqada maskaxda iyo xasuusta.
6. 
   
7. Ka hortagga cudurrada kansarka iyo gabowga
   
• Antioxidants-ka sida resveratrol waxay caawiyaan in unugyada jirka laga ilaaliyo dhaawaca oksaydhka (oxidative stress).
8. 
   
9. Caafimaadka lafaha iyo murqaha
   
• Magnesium iyo phosphorus-ku waxay muhiim u yihiin dhismaha lafaha iyo shaqada murqaha.
10. 
    
11. Dhiigga iyo tamarta
    
• Folate iyo iron waxay gacan ka geystaan sameynta unugyada dhiigga cas, taasoo yareyn karta daalka.