Faaidooyinka Caanaha Lo'da

 Caanaha lo’da waa mid ka mid ah cuntooyinka ama cabitaanka ugu caansan uguna nafaqada badan ee laga isticmaalo caalamka. Waxaa laga helaa nafaqooyin muhiim u ah koritaanka, caafimaadka lafaha, murqaha, iyo guud ahaan jirka. Waxaa loo cabaa si toos ah ama waxaa laga sameeyaa waxyaabo kale sida yogurt, jiis (cheese), subag, iwm.

---

✅ Faa’iidooyinka Caanaha Lo’da:

1. 🦴 Xoojinta Lafaha iyo Ilkaha

Caanaha lo’da waxay hodan ku yihiin calcium, phosphorus, iyo vitamin D – dhammaantoodna waa laf-xoojiyeyaal.

Waxay gacan ka geystaan ka hortagga lafo-beelka (osteoporosis), gaar ahaan dadka waayeelka ah iyo haweenka.

---

2. 💪 Koritaanka iyo Murqaha

Caanaha lo’da waa isha weyn ee borotiin tayo leh, taasoo muhiim u ah:

Kobcinta carruurta

Dhisidda murqaha

Soo kabashada jirka (sida ka dib jimicsi)

---

3. 🧬 Nafaqooyin Badan

Caanaha lo’da waxaa ku jira:

Vitamin B12 – muhiim u ah samaynta dhiigga iyo caafimaadka neerfaha.

Riboflavin (B2) – xoojiya tamarta jirka.

Potassium – hoos u dhiga cadaadiska dhiigga (blood pressure).

Vitamin A – kor u qaada aragga iyo difaaca jirka.

---

4. 🧠 Caafimaadka Maskaxda iyo Difaaca Jirka

Nafaqooyinka ku jira caanaha sida vitamin B12 iyo omega-3 (haddii laga helo lo’da daaqda daaqsinka) waxay kor u qaadaan:

Xasuusta

Feeggaanta maskaxda

Kahortagga niyad-jabka

---

5. 🩺 Ka-hortagga Dhiig Karka iyo Wadne Xanuunka

Potassium-ka ku jira caanaha lo’da wuxuu caawiyaa hoos u dhigista cadaadiska dhiigga.

Dufanka dabiiciga ah (marka uu yahay low-fat ama full-fat) wuxuu leeyahay saameyn wanaagsan haddii si dheellitiran loo cabbo.

---

6. 🧃 Soo Celinta Tamarta Jirka

Caanaha lo’da waxay bixiyaan tamar degdeg ah.

Waxaa lagu taliyay in la cabo ka dib jimicsi ama marka jirka uu daal dareemo.

---

⚠️ Digniino iyo Talooyin:

▪️ Lactose Intolerance (xasaasiyadda caanaha):

Dad badan, gaar ahaan dadka Afrikaanka ama Aasiyaanka asalkoodu yahay, waxay qabaan xanuun la yiraahdo lactose intolerance – caloosha oo aan si fiican u dheefshiidi karin caanaha.

Waxay keeni kartaa calool xanuun, shuban, ama gaas.

Xalka: Isticmaal lactose-free milk ama caano laga sameeyay geela ama dhirta (sida almond milk ama soy milk).

▪️ Ka Fogaanshaha Caanaha Dufanka Badan:

Haddii aad leedahay kolestarool ama dhibaatooyin wadnaha la xiriira, dooro caano low-fat (1%) ama skim milk (aan dufan lahayn).